Nederlands
English
Jacob Serjakus Tijmen Hertel
Geboren op 12 februari 1912 te Semarang
Overleden op 29 april 1945 te Pakanbaroe
1942…
De oorlog brak uit, de Jap viel Nederlands Indië binnen en opa en zijn 2 broers Willem en Frits werden opgeroepen om zich aan te melden bij het KNIL, waar ze alle drie werden aangesteld als Soldaat Infanterie van het Koninklijk Nederlands Indisch Leger.
Voor Volk en Vaderland!
Niet lang daarna werd de Kromhout Kazerne bezet door de Jap.. Opa, zijn broers, vrienden van zijn zwemclub en al die andere mannen werden krijgsgevangen.. De poort ging op slot en het contact met de buitenwereld was daarmee verbroken.
Opa en zijn vrienden besloten om te ontsnappen wat ook lukte. Helaas werd hun ontsnapping ontdekt en de ronde ging, dat, ALS de mannen zich niet snel zouden melden, de Jap hun familie zou vermoorden.
Opa had geen keus, hij zei dag tegen mijn oma.. mijn 2 ooms, tante en mijn moeder…
Misschien was dit wel de laatste keer dat hij zijn vrouw en 4 kinderen zou zien.
De mannen keerden terug… Of ze met open armen werden ontvangen… ik betwijfel het….
15 September 1944 : Opa Tijmen wordt als laatste van de 3 broers per trein vanaf Station Pasar Senen naar de haven Tanjung Priok in Batavia gebracht, van zijn 2 broers heeft hij niets meer vernomen, dat broer Frits inmiddels is overleden is hem dus ook niet bekend… Hoewel de broers gescheiden zijn is de vriendengroep nog wel in tact gebleven, ook zij worden samen met Opa Tijmen naar de haven in Batavia gebracht.. 2200 krijgsgevangen en de 4200 Romoesjas moesten zich opstellen in 2 rijen.
De eerste rij met romoesjas werd in het voorschip geleid, Opa kwam op het achtersteven terecht. Niet in het ruim maar aan dek. In het ruim waren er bamboe stellages aangebracht zodat er meer mensen vervoerd konden worden, het bood plek aan 2000 mannen.. Het middenschip en de dekken waren volgeladen met vrachtwagens, kisten dynamiet en vaten benzine…. Het was een varende bom…
16 september 1944 verlaat de Junyo Maru de haven… het is warm, heel warm.. er is weinig water, eten of medicatie beschikbaar.. Geen bewegingsvrijheid zeker niet voor de mannen die in de stellages in het ruim terecht zijn gekomen.De nacht valt, de brandende zon maakt plaats voor regen waardoor het boven op het dek IETS afkoelt.
17 september 1944, de zuidwestkust van Sumatra komt in zicht.. Inmiddels zijn mannen door uitputting en ziekte overleden… hun lichamen worden door de Jap zonder pardon over boord gegooid… De brandende zon schijnt op het schip, in de ruimen is het onhoudbaar geworden…
18 september 1944…. Ter hoogte van Bengkulu wordt Junyo Maru wordt getorpedeerd door de Britse onderzeeboot HMS Tradewind
(Het is één van de grootste scheepsrampen in de geschiedenis met bijna vier keer zoveel doden als bij de Titanic waar in april 1912 zo’n 1500 slachtoffers vielen.)
5600 mannen hebben de torpedering van de Junyo Maru op 18 september 1944 NIET overleefd.
Een van de Japanse korvetten viste mannen uit het water, mijn opa en zijn vrienden lieten ze in het water dobberen.
Ze hebben gezwommen, gezwommen voor zijn leven, 15 km lang. Zij hebben uren in het water doorgebracht. Een wrakstuk hield hem boven water als hij TE uitgeput was om verder te zwemmen.
Na een lange tijd, zonder eten, zonder drinken spoelden zij aan op het strand van Bengkulu…
Ze werden daar opgevangen door mensen uit de Kampung, om daar dagen later opgepakt te worden door de Japanners.
Mijn opa werd naar Kamp 1 in Noord Sumatra gebracht om aan de Pakan Baroe spoorweg te werken. Toen hij ziek werd en te verzwakt zodat hij niet meer aan de spoorweg kon werken moest hij samen met een paar andere mannen met de laatste kracht wat ze nog hadden, hun eigen graf moeten graven.. Opa overleed op 29 april 1945, hij is 33 jaar geworden.
Op 4 juni 2000 vond een ontroerende ceremonie plaats ter herdenking van de ondergang van de Junyo Maru. Op de locatie waar het incident plaatsvond toen bijna 56 jaar geleden, toonden drie Nederlandse fregatten, een Belgische bevoorradingsschip en een Indonesisch oorlogsschip, in formatie, formeel respect aan de slachtoffers van die ramp door middel van het leggen van de kransen op de golven van de Indische Oceaan.
Opa Tijmen Hertel ligt begraven op het Nederlands Ereveld Leuwigajah te Cimahi, IV 117.
Mijn oma kreeg overigens pas in 1995 te horen dat haar man al sinds 1953 op het ereveld in Cimahi was herbegraven , al die tijd dacht ze dat haar man bij de Pakan Baroe spoorweg lag..
In augustus 2015 werd tijdens de Herdenking Birma/Pakan Baroe een monument onthuld en mijn opa’s naam werd hardop uitgesproken.
September dat jaar werd tijdens de Herdenking Slachtoffers Japanse zeetransporten het reeds bestaande monument, die nu midden in een zee van scheepsnamen staat onthuld.. (De scheepsnamen zijn op verschillende hoogtes “golven” geplaatst)
Op 10 september 2016 heb ik tijdens de Herdenking Slachtoffers Japanse Zeetransporten het verhaal van mijn opa en zijn broers mogen vertellen : Een opa van een foto