AMSTERDAM – Onder leiding van de Hengelose Peggy Stein verklaart de Indische gemeenschap zondag de oorlog aan de Nederlandse staat. De reden: er moet rechtsherstel komen voor duizenden oorlogsslachtoffers uit voormalig Nederlands-Indië, waaronder Molukkers, Menadonezen, Surinamers en Totok (Nederlanders).
De oorlogsverklaring is natuurlijk symbolisch, maar doet niets af aan de felheid van frontvrouw Stein. „Dit is de grootste schandvlek uit de Nederlandse geschiedenis.”
Waarom zijn jullie vandaag bij elkaar op de Dam in Amsterdam?
„Er is binnen onze gemeenschap nog altijd veel pijn over eeuwig uitblijvend rechtsherstel voor de schade die geleden is in Nederlands-Indië, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog. Een van de sprekers vandaag is bijvoorbeeld Ron Brus uit Enschede, zoon van een militair uit het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger die sneuvelde in de oorlog.”
„Duizenden militairen zoals de vader van Ron, maar ook veel ambtenaren hebben bijvoorbeeld nooit salaris gekregen voor de 41 oorlogsmaanden. Ook het verlies van alle bezittingen en banktegoeden is nooit rechtgezet. Terwijl zeker is dat de Nederlandse staat daar wel toe verplicht is.”
Gaat het dan allemaal om geld?
„Laat ik het zo zeggen, er zijn in het verleden heel regelmatig excuses gemaakt door Nederland, maar daaraan zijn nooit consequenties verbonden. ‘We vinden jullie heel erg zielig, maar we doen niks.’ Dan heeft het excuus geen waarde. Er zijn wat kleine gestes geweest, maar voor de mensen uit Nederlands-Indië is eigenlijk niets gedaan. De claims liggen er al sinds 1946, terwijl we gewoon in ons recht staan als we bijvoorbeeld om onze salarissen vragen die nooit zijn uitbetaald.”
Er is in het verleden regelmatig excuses gemaakt door Nederland, maar daar zijn nooit consequenties aan verbonden. ‘We vinden jullie heel erg zielig, maar we doen niks’
Helpt het om de staat de oorlog te verklaren?
„Dat doen we niet voor niets. We vertrouwen de staat namelijk niet meer. Als gemeenschap staan we in ons recht, maar onze rechten worden al ruim 70 jaar genegeerd. Daarom verklaren we de oorlog.”
„Mijn ouders kwamen bij hun komst naar Nederland in Hengelo terecht. Ik ben dus een Tukker, en heb altijd geleerd dat wat krom is, rechtgezet moet worden. En dat is hier het geval. Zoals met de Indische Nederlanders is omgegaan, is de grootste schandvlek uit de Nederlandse geschiedenis.”
Om hoeveel geld gaat het eigenlijk?
„We hebben doorberekend wat alle schuld is naar de maatstaven van vandaag. Dan komen we op 36,5 miljard euro die de staat verschuldigd is. Wij zeggen daarover: had je het destijds gewoon uitgekeerd, dan was het bedrag veel lager geweest. Maar wij zeggen overigens niet dat er nu ineens 36,5 miljard moet worden uitgekeerd. We zijn welwillend om aan tafel te gaan zitten met bijvoorbeeld de premier, om samen tot een oplossing te komen, en ervoor te zorgen dat eindelijk de rechten van alle oorlogsslachtoffers worden nageleefd.”
Is er na 70 jaar nog wel vertrouwen in zo’n oplossing?
„Het belangrijkst is dat we niet opgeven. We hebben het recht voor onze rechten op te komen. Dat doen we dus ook. Tot we gerechtigheid hebben. Maar wat wel pijnlijk is, is dat van de duizenden militairen en ambtenaren die salaris hadden moeten krijgen, er nog maar 593 in leven zijn. Zij hebben recent een gebaar gehad van 25.000 euro, maar het pijnlijke is dat zij allemaal met het gevoel zitten ‘en onze overleden maatjes dan, en hun weduwen, krijgen zij niets?’ Elk land is daar na de oorlog keurig mee omgegaan, behalve Nederland. Terwijl wij onze ouders in stilte zagen ontploffen.”