Onzichtbaar

Mijn vader was 5 jaar toen de oorlog begon in Nederlands Indie.
Mijn oma was een Ambonese vrouw die gelijk gesteld was aan het blanke ras. Zij was getrouwd met een gepensioneerde Hollandse KNIL militair. Mijn vader heeft samen met mijn oma in een jappenkamp gezeten. Mijn opa heeft in een ander jappenkamp gezeten, waar hij werd gemarteld en hierdoor ernstig verzwakt was toen hij terug kwam in Nederland. Hij is nooit meer de oude geworden. Tijdens de gezinshereniging herkende mijn vader zijn eigen vader niet meer. Ze kwamen in 1946 met de Kota Baru aan in Nederland en werden opgevangen in een verpleeghuis in Amsterdam. In 1956 overleed mijn opa aan een hartaanval en een jaar later mijn oma aan een herseninfarct. Mijn vader werd hierna opgevangen door de familie Zwarter in Den Haag. Daar leerde hij mijn moeder kennen. Op 3 mei 1960 zijn ze getrouwd.
Mijn vader is geen makkelijke vader, echtgenoot geweest. Zijn wil was wet. Tot en met de basisschool had ik een mooie jeugd in Den Helder. Mijn vader zat bij de luchtmacht, in de gemeenteraad en sportte veel, hierdoor was hij weinig thuis. Daarbij zat hij voor zijn werk een tijd in Engeland, Noorwegen ect. Dat vonden wij als kinderen geweldig want dat betekende cadeautjes. Als mijn vader een keer thuis was deed hij leuke dingen met ons. Wandelen op het strand, zwemmen, trimbaan af, sleetje rijden enz. Soms verloor hij zijn beheersing. Zoals de keer dat ik achter mijn moeders rug geluidloos zei pehpehpehpeh met een gek gezicht erbij. Mijn vader kwam net binnen. Ik werd de badkamer ingesleurd en heb elke hoek meerdere malen gezien. Hoe groter we werden hoe vaker hij boos werd. Zo mochten we nooit zeggen dat we iets niet lusten, je zegt: ik vind het niet zo lekker. Alles moesten we opeten. Ik lustte echt geen rijstepap. Al huilend en kokkend heb ik alles op gegeten, soms kwam er een deel weer uit. Tussen de happen door, zei ik snikkend, maar ik lust het echt niet papa! Ik heb er een uur over gedaan, hij bleef er naast zitten tot alles op was. Toen ik alles op had gegeten zei hij: Je mag blij zijn dat je eten hebt, ik heb slakken moeten eten. Ik begreep niet waarom hij slakken had gegeten. Maar ik wist onbewust, dat ik het niet mocht vragen. Hoe ouder we werden, hoe meer we een eigen mening kregen. We werden pubers. Mijn vader probeerde ons in het gareel te houden. Maar dat lukte niet altijd. Dan werd hij boos en sloeg ons. Ik als oudste dochter probeerde mijn kleine zusje te beschermen. Als ik zag dat mijn vader boos werd dan deed ik iets, zodat mijn vader boos op mij werd. Dan rende mijn zus vlug naar haar kamer. Als hij boos was dan kon hij niet stoppen met slaan. Dan probeerde mijn moeder mijn vader tegen te houden en dan rende ik snel naar mijn kamer. Soms liet ik mijn ontlasting lopen van angst. Daarna kwam voor mij het moeilijkste moment. Als mijn vader was afgekoeld kwam hij zijn excuses aanbieden en dan was het verplicht knuffelen. Daarna moest het over zijn. Meestal gingen mijn zus en ik daarna in bed tegen elkaar aanliggen en hielden elkaar dan stevig vast. Om de buien te ontwijken leerden we onzichtbaar te zijn. Steevast als hij uit zijn werk kwam stonden wij al uit het raam te kijken en lazen zijn houding, gezicht. Dit betekende vaak onzichtbaar zijn. Dan zaten we stil op onze kamer. Gelukkig waren we fervente lezers zodat we ons in de wereld van het boek verloren en even de ellende om ons heen vergaten. Op zondag was het vaste prik dan werd mijn vader sentimenteel en dan werd de cd van de amboina serenaders opgezet. Dan zat mijn vader in gedachten verzonken. Meestal liep mijn vader dan op een gegeven moment naar de zolder en trok zich daar terug. Mijn moeder stuurde me dan altijd na een tijdje naar boven en zei dan: ga eens kijken bij je vader, en praat met hem. Hij kan toch alleen maar met jou praten. Hij zei alleen nooit veel over zijn verleden. Soms zei hij wel een iets heel kleins. Dat sloeg ik dan meteen op.
We hadden ooit een keer ruzie waarop ik als puber schreeuwde: Ik kan me proberen voor te stellen hoe het was in een jappenkamp, maar ik weet toch nooit hoe het in het echt voelt. Wat het met je doet, omdat ik nooit in die situatie heb gezeten! Niet nadenkend over de consequenties en wat deze uitspraak zou doen met mijn vader.
Nadat ik uit huis ging is onze relatie helaas verslechterd. Hij begreep me helemaal niet meer, ik luisterde niet meer naar hem, ik was niet meer zijn kleine meisje. In totaal 3 x heeft hij mij een periode niet meer willen zien. Dan nam hij na een poosje weer contact op en dan zei hij dat ik weer langs mocht komen. Op een gegeven moment heb ik voor mezelf gekozen en mijn gezin. Dit was geen makkelijke beslissing. Er was elke keer weer onrust in mijn gezin, doordat mijn vader probeerde zijn gedachten en zijn wetten door te duwen. Ik was er klaar mee. Nu ik ouder ben geworden en heel langzamerhand na veel lezen, verhalen aanhorend en mijn inzet voor de Indische Kwestie, begrijp ik mijn vader beter. Ik heb hem zijn woedeaanvallen vergeven en ik probeer heel langzaam de stenen die ik allemaal mee kreeg in mijn rugzak 1 voor 1 te verwijderen. Er is nog een lange weg te gaan en de eerste paar stappen heb ik al genomen. Ik probeer weer een band met mijn vader op te bouwen, heel langzaam is er al een voorzichtig contact gelegd. Paps ik begrijp je nu zoveel beter en die oorlog heeft voor zoveel wonden gezorgd. Niet allen bij jou maar bij ons hele gezin. En dan werkt de Nederlandse regering niet echt mee, door gewoonweg al dat zeer te negeren.